tarafından admin Ptsi Nis. 01, 2013 8:53 amAt Cinsleri - At Cinsleri Hakkında Genel Bilgiler
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
AKHAL TEKE
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
TÜRÜN
TARİHÇESİ :
Güzel ,zarif ve çok yönlü Akhal – Teke atları ; At
ırkları içerisinde Sovyet ülkeleri dışında günümüze değin çok fazla
tanınmamaktaydı. Bu inanılmaz tür hızı rahat yürüyüşü akıllılığı,
eğitilebilirliği, dayanıklılığı ile günümüzde anavatanı ve Rusya dışında da hak
ettiği önemi kazanmıştır.
Yaşayan en eski at ırkı olan akhal – teke
sıra dışı fiziksel gücünü ve duyarlı kişiliğini orta asya ülkelerinin kendine
özgü doğa koşullarından almıştır. Akhal – teke kanı birçok modern at ırkının
gelişimini etkilemiştir. Ancak yinede yüzyıllar boyu kendine has özelliklerini (
safkanlığını ) koruyabilmiştir.
Akhal – Teke orijini Rusya nın
kuruluşundan 3000 yıl öncesine dayanır. Akhal – Teke sanıldığının aksine Ilık
kanlı değil Soğukkanlı kategoride yer alır. Ataları: Massaget , Parthian ,
Nisean , Persian , Türkmen ve son olarak da Akhal – teke dir.
Güney
Türkmenistan da yapılan araştırmalar sonucu uzun boylu güzel bir kemik yapısına
sahip MÖ. 2400 yıllarına ait iskelet kalıntıları bulunmuştur. Irkın ismi ise
ancak 19. yılların sonlarına doğru anlaşılmıştır. İki kelimeden oluşan ismin
anlamı : AKHAL adı ; bugünkü Türkmenistan da eski Pers imparatorluğunun da bir
parçası olan Kopet dağlarının eteklerinde bulunan bir vaha’ dan gelmektedir.
Teke ise ; Türkmen kabilelerinden sonra bölgeye egemen olan ve yüzyıllarca
Türkmen atı yetiştiren göçebe boy’unun adıdır.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Yörenin coğrafyası
da bu ırkın sıra dışı özelliklerine katkıda bulunmuştur. Orta Asya tarihi
boyunca sürekli değişen egemenlikler, ( Ticaretler ve Savaşlar ) Akhal vadisine
ulaşamamıştır. Teke kabilesi hazar denizinin batısında yer alan dağların
güneyinde ve Çölün kuzeyine yerleşmişti. Bu doğal korumalı bölge burada
yetiştirilen bu atların genetik özelliklerinin korunmasını sağlamıştır. Bölgenin
sert iklim koşulları ( Kara kum çölü bölgenin % 90 nı teşkil etmektedir.) aşrı
sıcak , kuru soğuk ve kuraklık bu ırkın dayanıklılığını geliştirmiştir. Atların
iyi beslenmesi için taze otlar yılın sadece birkaç ayında bulunmaktaydı.
Evcilleştirilmiş Türkmen atları koyun yağı ile karıştırılmış tahıl ile
beslenerek hayatta kalmayı başardılar.
Türkmen kültürüne göre iyi bir
at binicisinin ölümü ile yaşamı arasındaki farkı ayırt edebilmeliydi. Akhal –
teke sahibi için büyük bir kişisel onur kaynağı ve ailesinin değişmez bir
parçasıydı. Soğuk havalarda üzerine battaniye örtülür ve elle beslenirdi. Boyun
aksesuarları ve takılarla süslenirdi. Akhal – tekeler de sahiplerine yakın
bağlanır ve kendisine nasıl davranıldığı konusunda
duyarlıdır.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Akhal – teke’nin
Rusya ile bağdaştırılması 500 yıl önce bu atların Rusya ya getirilmesi ile
başlamıştır. Ruslar bu ata ; uzun boylu, değerli asya atı anlamına gelen ve
Türkçe kökenli olan ARGAMAK adını vermişlerdi. Rusya da en iyi damızlık atlar bu
ırktan kullanılmıştır. BOINOU aygırı günümüzde yetiştirilen akhal – teke lerin
atasıdır. Rus askerlerinin Akhal – teke atlarına ilgisi Türkmenlerin ata bağımlı
geleneksel yaşam biçimlerinden gelmiştir. Ruslar bu ırkı geliştirmek ve
irileştirmek için İngiliz safkanları ile çiftleştirmiş ancak bu girişim
başarısızlıkla neticelenmiştir. Eski Sovyetler birliğinde birçok at ırkı da aynı
sonucu paylaşmıştır. Savaşların baskısı , iç savaş , açlık ve eşitsizlik akhal –
teke’nin sayısını ve genetik yapısını etkilemiştir. Komünist rejimin bireysel
sahiplenmeye getirdiği yasaklar sonucu at yetiştiriciliği de yasaklanmış bunun
sonucu Akhal – teke’nin Sovyetler birliğinde gelişimi ve önemi
kaybolmuştur.
AKHAL – TEKE nin KARAKTERİSTİK
ÖZELLİKLERİ :
Akhal – tekenin eşsiz bir görünümü vardır. Başka
hiçbir at cinsinde onun karakteristik ayırıcı özellikleri görülmemektedir.
Kafası uzun ve geniş bir alnı vardır. Manalı bakan iri badem gözleri , dar ve
dik kulakları uzun ve yüksek bir boynu vardır. Vücudu uzun ve eğimli , dar bir
göğsü uzun ve güçlü bacakları vardır. Kas yapısı mükemmeldir. Birçok rengi
vardır, yaygın olarak yağız ve dorudur. En belirgin özelliği ışıkta parlayan ve
değişen metalik altın rengidir. Üç alt türü vardır.
1). Gelishikili ,
Peren ve kaplan orijini atlardır. Yukarıda sayılan tüm özelliklere tamamen uyan
türdür.
2). Karlavach ve El orijini atlar. Daha küçük yapılı fakat
daha hızlı koşan bir türdür.
3). Arab ve Dor bayram orijini. Daha
güçlü bir gövdesi vardır. Dayanıklılığı ile bilinir. Günümüzde bu ırkın 17
farklı orijini vardır, bunlardan 12 tanesi Boinov’a dayanır.
Akhal –
Teke aygırının yüksekliği 157,6 cm. dir. 1993 de değişik ülkelerde bulunan akhal
– teke atları üzerinde bir çalışma yapılmıştır. Bunların 88’i Türkmenistan ,
51’i Rusya , 21’i Kazakistan dadır. Buna göre cidago yüksekliği 159,2 cm ye
uzadığı belirlenmiştir.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
TÜRÜN
TARİHÇESİ :
Güzel ,zarif ve çok yönlü Akhal – Teke atları ; At
ırkları içerisinde Sovyet ülkeleri dışında günümüze değin çok fazla
tanınmamaktaydı. Bu inanılmaz tür hızı rahat yürüyüşü akıllılığı,
eğitilebilirliği, dayanıklılığı ile günümüzde anavatanı ve Rusya dışında da hak
ettiği önemi kazanmıştır.
Yaşayan en eski at ırkı olan akhal – teke
sıra dışı fiziksel gücünü ve duyarlı kişiliğini orta asya ülkelerinin kendine
özgü doğa koşullarından almıştır. Akhal – teke kanı birçok modern at ırkının
gelişimini etkilemiştir. Ancak yinede yüzyıllar boyu kendine has özelliklerini (
safkanlığını ) koruyabilmiştir.
Akhal – Teke orijini Rusya nın
kuruluşundan 3000 yıl öncesine dayanır. Akhal – Teke sanıldığının aksine Ilık
kanlı değil Soğukkanlı kategoride yer alır. Ataları: Massaget , Parthian ,
Nisean , Persian , Türkmen ve son olarak da Akhal – teke dir.
Güney
Türkmenistan da yapılan araştırmalar sonucu uzun boylu güzel bir kemik yapısına
sahip MÖ. 2400 yıllarına ait iskelet kalıntıları bulunmuştur. Irkın ismi ise
ancak 19. yılların sonlarına doğru anlaşılmıştır. İki kelimeden oluşan ismin
anlamı : AKHAL adı ; bugünkü Türkmenistan da eski Pers imparatorluğunun da bir
parçası olan Kopet dağlarının eteklerinde bulunan bir vaha’ dan gelmektedir.
Teke ise ; Türkmen kabilelerinden sonra bölgeye egemen olan ve yüzyıllarca
Türkmen atı yetiştiren göçebe boy’unun adıdır.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Yörenin coğrafyası
da bu ırkın sıra dışı özelliklerine katkıda bulunmuştur. Orta Asya tarihi
boyunca sürekli değişen egemenlikler, ( Ticaretler ve Savaşlar ) Akhal vadisine
ulaşamamıştır. Teke kabilesi hazar denizinin batısında yer alan dağların
güneyinde ve Çölün kuzeyine yerleşmişti. Bu doğal korumalı bölge burada
yetiştirilen bu atların genetik özelliklerinin korunmasını sağlamıştır. Bölgenin
sert iklim koşulları ( Kara kum çölü bölgenin % 90 nı teşkil etmektedir.) aşrı
sıcak , kuru soğuk ve kuraklık bu ırkın dayanıklılığını geliştirmiştir. Atların
iyi beslenmesi için taze otlar yılın sadece birkaç ayında bulunmaktaydı.
Evcilleştirilmiş Türkmen atları koyun yağı ile karıştırılmış tahıl ile
beslenerek hayatta kalmayı başardılar.
Türkmen kültürüne göre iyi bir
at binicisinin ölümü ile yaşamı arasındaki farkı ayırt edebilmeliydi. Akhal –
teke sahibi için büyük bir kişisel onur kaynağı ve ailesinin değişmez bir
parçasıydı. Soğuk havalarda üzerine battaniye örtülür ve elle beslenirdi. Boyun
aksesuarları ve takılarla süslenirdi. Akhal – tekeler de sahiplerine yakın
bağlanır ve kendisine nasıl davranıldığı konusunda
duyarlıdır.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Akhal – teke’nin
Rusya ile bağdaştırılması 500 yıl önce bu atların Rusya ya getirilmesi ile
başlamıştır. Ruslar bu ata ; uzun boylu, değerli asya atı anlamına gelen ve
Türkçe kökenli olan ARGAMAK adını vermişlerdi. Rusya da en iyi damızlık atlar bu
ırktan kullanılmıştır. BOINOU aygırı günümüzde yetiştirilen akhal – teke lerin
atasıdır. Rus askerlerinin Akhal – teke atlarına ilgisi Türkmenlerin ata bağımlı
geleneksel yaşam biçimlerinden gelmiştir. Ruslar bu ırkı geliştirmek ve
irileştirmek için İngiliz safkanları ile çiftleştirmiş ancak bu girişim
başarısızlıkla neticelenmiştir. Eski Sovyetler birliğinde birçok at ırkı da aynı
sonucu paylaşmıştır. Savaşların baskısı , iç savaş , açlık ve eşitsizlik akhal –
teke’nin sayısını ve genetik yapısını etkilemiştir. Komünist rejimin bireysel
sahiplenmeye getirdiği yasaklar sonucu at yetiştiriciliği de yasaklanmış bunun
sonucu Akhal – teke’nin Sovyetler birliğinde gelişimi ve önemi
kaybolmuştur.
AKHAL – TEKE nin KARAKTERİSTİK
ÖZELLİKLERİ :
Akhal – tekenin eşsiz bir görünümü vardır. Başka
hiçbir at cinsinde onun karakteristik ayırıcı özellikleri görülmemektedir.
Kafası uzun ve geniş bir alnı vardır. Manalı bakan iri badem gözleri , dar ve
dik kulakları uzun ve yüksek bir boynu vardır. Vücudu uzun ve eğimli , dar bir
göğsü uzun ve güçlü bacakları vardır. Kas yapısı mükemmeldir. Birçok rengi
vardır, yaygın olarak yağız ve dorudur. En belirgin özelliği ışıkta parlayan ve
değişen metalik altın rengidir. Üç alt türü vardır.
1). Gelishikili ,
Peren ve kaplan orijini atlardır. Yukarıda sayılan tüm özelliklere tamamen uyan
türdür.
2). Karlavach ve El orijini atlar. Daha küçük yapılı fakat
daha hızlı koşan bir türdür.
3). Arab ve Dor bayram orijini. Daha
güçlü bir gövdesi vardır. Dayanıklılığı ile bilinir. Günümüzde bu ırkın 17
farklı orijini vardır, bunlardan 12 tanesi Boinov’a dayanır.
Akhal –
Teke aygırının yüksekliği 157,6 cm. dir. 1993 de değişik ülkelerde bulunan akhal
– teke atları üzerinde bir çalışma yapılmıştır. Bunların 88’i Türkmenistan ,
51’i Rusya , 21’i Kazakistan dadır. Buna göre cidago yüksekliği 159,2 cm ye
uzadığı belirlenmiştir.